De hervorming deed de laatste maanden heel wat vragen rijzen in de creatieve sector. Het toepassingsgebied van het gunstregime voor auteursrechten was de afgelopen jaren zo ruim geworden, dat de regering heeft beslist om het flink in te perken. De nieuwe wetgeving is een feit en introduceert bijkomende voorwaarden om te kunnen genieten van het gunstregime. Dit is in werking getreden op de inkomsten vanaf 1 januari 2023.
Wat zijn auteursrechten?
Het auteursrecht biedt bescherming aan alle werken van ‘letterkunde en kunst’ die een concrete vorm hebben én origineel en oorspronkelijk zijn. Meer specifiek houdt dit het exclusieve recht van de auteur in om zijn werk te reproduceren (kopiëren) en/of mee te delen (publiek maken en laten gebruiken door anderen). Naast het auteursrecht bestaan er ook naburige rechten, deze geven bescherming aan de inspanningen en prestaties van uitvoerder.
Auteursrechten en naburige rechten worden gezien als een vergoeding van roerende inkomsten en zijn ze dus onderworpen aan de roerende voorheffing van 15%. Dit wil zeggen dat het voordeliger belast wordt dan beroepsinkomsten.
Het fiscale gunstregime werd destijds in het leven geroepen om de belastingdruk voor kunstenaars te verlagen zodat deze meer in lijn kwam met hun financiële draagkracht. De originele wetgeving ontbrak echter aan een duidelijk afgebakend toepassingsgebied. Als gevolg werden ze zeer ruim geïnterpreteerd. De laatste jaren won het steeds meer populariteit. In bepaalde sectoren werd het zelfs bijna standaard onderdeel van het loonpakket, zoals bij marketeers, vormgevers, IT’ers, copywriters. Maar vooral IT’ers kwamen recentelijk in het vizier van de fiscus.
Nieuwe regeling
Vanaf 1 januari 2023 verandert dit fiscaal aantrekkelijke regime aanzienlijk, enerzijds het toepassingsgebied en anderzijds de grensbedragen.
Toepassingsgebied
Wat voor werk komt dan nog in aanmerking? Om gebruik te maken van het fiscale gunstregime moet je werk voldoen aan de vijf voorwaarden uit artikel 17 § 1, 5° WIB92.
De inkomsten:
- worden verkregen uit de overdracht of de verlening van een licentie door de oorspronkelijke rechthebbende, zijn erfgenamen of legatarissen;
- die betrekking hebben op originele werken van letterkunde of kunst of op prestaties van uitvoerende kunstenaars;
- met het oog op de exploitatie of het daadwerkelijk gebruik van deze rechten door de verkrijger, de licentiehouder of een derde;
- op voorwaarde dat de voormelde oorspronkelijke rechthebbende beschikt over een kunstwerkattest;
- bij gebrek daaraan worden deze rechten overgedragen of in licentie gegeven aan een derde voor mededeling aan het publiek, voor openbare uitvoering of opvoering, of voor reproductie.
Grensbedragen
Er kan er een maximum vergoeding worden toegekend van € 70.220,00 (inkomstenjaar 2023). Alle inkomsten hoger dan dat bedrag, worden als beroepsinkomsten belast.
Naast de maximale vergoeding zijn er twee bijkomende grenzen:
1. De absolute grens in verhouding tot een gemiddelde
Het jaarlijks gemiddelde bruto-inkomen uit auteursrechten die je in de vier inkomstenjaren voorafgaand aan het betrokken inkomstenjaar ontvangt mag niet meer bedragen dan € 70.220,00 (inkomstenjaar 2023).
2. Het percentage aan inkomsten uit auteursrechten
De inkomsten uit auteursrechten mogen niet meer bedragen dan een percentage van alle ontvangen vergoedingen (met inbegrip van de vergoeding voor auteursrechten). In de nieuwe regeling is dit percentage vastgelegd op 30%. De wet voorziet echter een overgangsregeling:
- Inkomstenjaar 2023 : verhouding 50% beroepsinkomen – 50% auteursrecht
- Inkomstenjaar 2024 : verhouding 60% beroepsinkomen – 40% auteursrecht
- Inkomstenjaar 2025 : verhouding 70% beroepsinkomen – 30% auteursrecht
Als niet aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan dan wordt het overschrijdende gedeelte ook als beroepsinkomen belast.
Bovendien wordt het tarief van 15% verder verlaagd door de toepassing van forfaitaire kosten, met name voor de inkomsten geïnd in 2023:
- 50% op de inkomstenschijf van € 0 tot € 18.720;
- 25% op de inkomstenschijf van € 18.720 tot € 37.450;
- boven de € 37.450 kunnen er geen forfaitaire beroepskosten meer worden afgetrokken.
Welke beroepen worden nog geviseerd?
Iedereen die auteursrechtelijk beschermde werken / artistieke prestaties creëert wordt geviseerd, maar het risico verschilt per sector. Hieronder een schematische voorstelling van de risico’s:
Aan de praktische formaliteiten van deze regeling verandert er niets: de opdrachtgever maakt een fiscale fiche 281.45 op en houdt de roerende voorheffing in.
Geraadpleegd van : Programmawet van 22 december 2022, Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 – Inkomsten 2023, VLAIO en Creative Shelter