Afhankelijk van hun economische activiteit kunnen btw-belastingplichtigen een btw-tegoed opbouwen, wat betekent dat voor een gegeven periode het bedrag aan aftrekbare btw groter is dan de verschuldigde btw. Btw-belastingplichtigen die een btw-tegoed hebben, kunnen hiervan onder welomschreven voorwaarden teruggaaf bekomen. Maar deze situaties zijn eerder beperkt en welomschreven. Om tegemoet te komen aan mogelijke cashflowproblemen die hierdoor veroorzaakt worden voor startende ondernemingen, wordt de mogelijkheid tot maandelijkse teruggaaf nu uitgebreid naar start-ups (KB 29 augustus 2019 tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 4 van 29 december 1969 met betrekking tot de teruggaven inzake belasting over de toegevoegde waarde, wat betreft belastingplichtigen die hun economische activiteit aanvangen, BS 5 september 2019, 84.332).
Algemene regel – overdracht van btw-tegoed
Wanneer na het verstrijken van het tijdvak waarop de btw-aangifte betrekking heeft, de rekening- courant van de btw-belastingplichtige een overschot in zijn voordeel vertoont (btw-krediet, waarbij het bedrag aan aftrekbare btw hoger is dan de verschuldigde btw), wordt dit btw-tegoed, als algemene regel, overgedragen naar het volgende tijdvak (art. 81 §1 KB nr. 4).
Teruggaaf van een btw-tegoed
Echter, wanneer het saldo van een periodieke kwartaal- of maandaangifte een tegoed is, kan dit bedrag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd.
Dit btw-tegoed is terugbetaalbaar wanneer (art. 81 §2 lid 1 KB nr. 4):
• het 245 euro of meer is en het blijkt uit de periodieke btw-aangifte m.b.t. het vierde kwartaal of de maand december;
• het 615 euro of meer is en het gaat om een kwartaalaangifte, m.b.t. het eerste, tweede of derde kwartaal;
• het 1.485 euro of meer is en het gaat om een periodieke btw-aangifte m.b.t. de maand maart, juni of september.
Om de teruggaaf van het btw-tegoed te kunnen ontvangen, moet de btw-belastingplichtige alle vorige periodieke btw-aangiften hebben ingediend; ze moeten ingediend zijn uiterlijk op de indieningsdatum van de periodieke btw-aangifte waaruit het btw-tegoed blijkt (art. 81 §2 lid 2 KB nr. 4).
Indien de btw-belastingplichtige wenst dat het btw-tegoed wordt terugbetaald, moet hij hiervoor een kruisje plaatsen in het kader ‘Aanvraag om terugbetaling’ (art. 81 §4 KB nr. 4); zonder deze aanvraag wordt het btw-tegoed niet teruggegeven, maar overgedragen naar het volgende aangiftetijdvak.
Bijzondere regeling – maandelijkse teruggaaf
Om de voorfinanciering van btw te temperen bij activiteiten waarbij belangrijke btw-tegoeden (kunnen) worden opgebouwd, voorziet de btw-wetgeving in een bijzondere regeling van maandelijkse teruggaaf (art. 81 §2 lid 1 3° en §5 KB nr. 4). Voor deze regeling moet een vergunning worden aangevraagd. Hierbij is dan maandelijkse teruggaaf mogelijk uiterlijk op de tweede maand volgend op de aangifteperiode, voor zover het maandelijkse bedrag van de teruggaaf minstens 245 euro bedraagt (voor details en de procedure – zie Circulaire E.T. 115.806 – AOIF 9/2009 van 23 april 2009). Het spreekt voor zich dat deze regeling enkel kan worden toegepast wanneer de btw- belastingplichtige maandelijkse periodieke btw-aangiften indient.
Om van die regeling te kunnen genieten, moet de btw-belastingplichtige in kwestie minstens 30 % van de omzet halen uit uit handelingen die zijn vrijgesteld krachtens de art. 39 (uitvoer), 39bis (intracommunautaire handelingen) of 39quater §1 1° tot 3° (btw-entrepot), 40 §2 1° en 2° (leveringen van goederen en diensten onder douaneregeling), 41 §1 2° tot 7° (internationale vervoersdiensten) of 42 (leveringen van en aan zeeschepen en vliegtuigen en andere diverse vrijstellingen) van het W.Btw, alsook handelingen waarvoor de medecontractant de btw voldoet (art. 51 §2, lid 1 5° en 51 §4 W.Btw, onroerende handelingen waarvoor het verlaagde btw-tarief van toepassing is (rubrieken XXXI, XXXII, XXXIII, XXXVI, XXXVII en XXXIX van tabel A bij de Bijlage bij KB nr. 20) en handelingen die in het buitenland plaatsvinden voor zover het btw-tegoed voortvloeit uit de voorfinanciering van de btw geheven op deze handelingen (art. 81 §1 lid 3° KB nr. 4).
Tijdens de referentieperiode (verstreken kalenderjaar of periode van twaalf maanden voorafgaand aan de vergunning; voor een nieuwe onderneming die geen referentieperiode heeft kan de vergunning worden verleend op basis van vooruitzichten) moet de btw-belastingplichtige ten minste 12.000 euro btw-tegoed hebben gehad. De effectieve maandelijkse teruggaaf moet echter minimaal 245 euro bedragen.
Uitbreiding van de regeling maandelijkse teruggaaf voor starters
Btw-belastingplichtigen die hun economische activiteit aanvatten, beschikken vaak niet over een grote financiële basis en kunnen dus makkelijk liquiditeitsproblemen ondervinden omdat het btw- krediet pas wordt terugbetaald na een periode van drie maanden, volgend op het aangiftetijdvak waarop de kwartaalaangifte betrekking heeft. Startende ondernemingen hebben vaak ook veel btw- tegoeden omwille van de uitgaven/investeringen bij de start van hun activiteit, maar kunnen vaak ook geen beroep doen op de regeling van de maandelijkse teruggaaf omdat ze hiervoor niet voldoen aan de omzetvereiste.
De nieuwe regeling die nu wordt ingevoerd, breidt om deze redenen de regeling van de maandelijkse teruggaaf van het btw-krediet uit naar ‘starters’. Hieronder wordt begrepen dat er een mogelijkheid van maandelijkse teruggaaf in het leven wordt geroepen voor btw-kredieten die betrekking hebben op een periode van 24 maanden die volgt op de datum van aanvang van activiteit. Ook hier moet het tegoed minstens 245 euro bedragen (nieuw art. 81 §2 lid 1 4° KB nr. 4).
Nieuwigheid is ook dat in de twee gevallen van maandelijkse teruggaaf (dus ‘oude’ en de ‘nieuwe’) de periodieke maandelijkse btw-aangiften uitsluitend langs elektronische weg kunnen worden ingediend. Op die manier kan de btw-administratie de aangiften sneller en efficiënter verwerken en na een adequate controle toch op tijd de btw-tegoeden terugbetalen. Ook hier is de teruggaaf afhankelijk van de tijdige indiening van de periodieke btw-aangiften (nieuw art. 81 §2 lid 2 KB nr. 4).
De vergunning voor maandelijkse teruggaaf voor de starters kan worden ingetrokken wanneer de teruggaaf werd verkregen op grond van onjuiste verklaringen, de btw-verplichtingen niet worden nagekomen of het btw-krediet wordt ingehouden ingeval van ernstige vermoedens of bewijzen van overtredingen op de btw-wetgeving.
Inwerkingtreding
De nieuwe regeling voor de maandelijkse teruggaaf voor startende ondernemingen is van toepassing met ingang van 1 januari 2020.